پایان نامه تأثیر سرمایه فکری در کاهش احتمال وقوع آشفتگی مالی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

دانشگاه آزاد اسلامی

واحد علوم تحقیقات سمنان

دانشکده حسابداری  و مدیریت

پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد « M.A »

گرایش حسابداری

عنوان :

تأثیر سرمایه فکری در کاهش احتمال وقوع آشفتگی مالی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

استاد راهنما :

 دکترخسرو فغانی ماکرانی

استاد مشاور :

 دکتر مجتبی مشدئی

زمستان 92

برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است

فهرست مطالب

عناوین                                                                       صفحه

فصل اول : کلیات تحقیق

1-1- مقدمه ……………………………………………………………………………………………………………………………………..2

1-2- تعریف و بیان مسأله تحقیق ……………………………………………………………………………………………………….2

1-3- اهمیت و ضرورت انجام تحقیق …………………………………………………………………………………………………3

1-4- اهداف پژوهش ………………………………………………………………………………………………………………………..4

1-5- پرسش ها و فرضیه های تحقیق …………………………………………………………………………………………………5

1-5-1- پرسش های تحقیق ………………………………………………………………………………………………………………5

1-5-1-1- پرسش اصلی تحقیق …………………………………………………………………………………………………………5

1-5-1-2- پرسش های فرعی تحقیق ………………………………………………………………………………………………….5

1-5-2- فرضیه های تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………….6

1-5-2-1- فرضیه اصلی تحقیق …………………………………………………………………………………………………………6

1-5-2-2- فرضیه های فرعی تحقیق ………………………………………………………………………………………………….6

1-6- قلمرو تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………………………6

1-6-1- دوره زمانی انجام تحقیق ……………………………………………………………………………………………………….6

1-6-2- مکان انجام تحقیق ………………………………………………………………………………………………………………..6

1-6-3- قلمرو موضوعی تحقیق …………………………………………………………………………………………………………7

1-7- متغیرهای تحقیق و شاخص های اندازه گیری آن ها ……………………………………………………………………..7

1-7-1- متغیروابسته ………………………………………………………………………………………………………………………….7

1-7-2- متغیرمستقل …………………………………………………………………………………………………………………………8

1-7-3- متغیر کنترل ………………………………………………………………………………………………………………………11

1-8- بیان مدل تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………………..12

1-9- تعریف واژه های کلیدی ………………………………………………………………………………………………………….14

1-10- جنبه های جدید و نوآوری تحقیق ………………………………………………………………………………………….17

1-11- کاربرد نتایج تحقیق ………………………………………………………………………………………………………………17

1-12- ساختار کلی تحقیق ………………………………………………………………………………………………………………17

فصل دوم : مبانی و پیشینه تحقیق

2-1- مقدمه ……………………………………………………………………………………………………………………………………19

2-2- تعریف سرمایه فکری ……………………………………………………………………………………………………………..19

2-3- سیر تاریخی توسعه مفهوم و کاربرد سرمایه فکری ………………………………………………………………………22

2-4- دلایل اندازه گیری سرمایه فکری ………………………………………………………………………………………………25

2-5- اجزای سرمایه فکری ………………………………………………………………………………………………………………26

2-5-1- سرمایه انسانی ……………………………………………………………………………………………………………………27

2-5-2- سرمایه ساختاری ………………………………………………………………………………………………………………..28

2-5-3- سرمایه مشتری (سرمایه بازار ) …………………………………………………………………………………………….28

2-5-4- سرمایه نوآوری ………………………………………………………………………………………………………………….29

2-6- روش های اندازه گیری سرمایه فکری ………………………………………………………………………………………29

2-6-1- کیوی توبین ……………………………………………………………………………………………………………………….29

2-6-2- حسابداری منابع انسانی ………………………………………………………………………………………………………30

2-6-3- ترازنامه نامرئی …………………………………………………………………………………………………………………..30

2-6-4- کارت ارزیابی متوازن ………………………………………………………………………………………………………….31

2-6-5- سرمایه فکری مستقیم …………………………………………………………………………………………………………32

2-6-6- جهت یابی اسکاندیا ……………………………………………………………………………………………………………32

2-6-7- حسابداری و هزینه یابی منابع انسانی ……………………………………………………………………………………33

2-6-8- کارگزار تکنولوژی ……………………………………………………………………………………………………………..33

2-6-9- کنترل دارایی نامشهود …………………………………………………………………………………………………………34

2-6-10- ارزش افزوده اقتصادی ………………………………………………………………………………………………………34

2-6-11- ارزش بازار به دفتر …………………………………………………………………………………………………………..35

2-6-12- ارزش نامشهود محاسبه شده ……………………………………………………………………………………………..36

2-6-13- جستجوگر ارزش ……………………………………………………………………………………………………………..37

2-6-14- نتایج امتیازی زنجیره ارزش ……………………………………………………………………………………………….37

2-7- فرمول های محاسباتی و روش های کمی جهت محاسبه ارزش سرمایه های فکری ………………………..38

2-8- طبقه بندی روش های اندازه گیری سرمایه فکری ……………………………………………………………………….39

2-8-1- طبقه اول : روش های سرمایه فکری مستقیم ………………………………………………………………………….39

2-8-2- طبقه دوم : روش های سرمایه گذاری بازار ……………………………………………………………………40

2-8-3- طبقه سوم : روش های بازگشت روی دارایی ها ………………………………… ………………...…….40

2-8-4- طبقه چهارم : روش های کارت امتیازی ………………………………………………………………………..40

2-9- زنجیره ارزش ……………………………………………………………………………………………………………..40

2-9-1- فعالیت های اصلی زنجیره ارزش ………………………………………………………………………………….41

2-9-2- فعالیت های پشتیبانی زنجیره  ارزش …………………………………………………………..……………….42

2-10- مدیریت دانش ………………………………………………………………….………………….…………………..44

2-11- زمینه های پدیداری مدیریت دانش …………………………………………………………………………………45

2-12- انواع دانش ……………………………………………………………………………………………………………….45

2-13- مفهوم مدیریت دانش …………………………………………………… ……………………………………………46

2-14- مدیریت موفق سرمایه فکری …………………………………………………… ………………………………….47

2-15- الگوی ارزش افزوده اقتصادی ………………………………………………………………………………………..48

2-16- آشفتگی مالی ……………………………………………………………………………… ……………………….49

2-17- علل مشکلات مالی …………………………………………………………………………………………………51

2-18- میزان ناکامی ها و شکست های تجاری ……………………………………………………………………….52

2-19- هزینه آشفتگی مالی …………………………………………………………………………….…………………53

2-20- آشفتگی مالی و منابع نقدی نگهداری شده ………………………………………………………………….54

2-21- مدل آلتمن برای پیش بینی آشفتگی مالی ……………………………………………………………………55

2-22- پیشینه تحقیق ……………………………………………………………………………………………………….59

2-22-1- سرمایه فکری …………………………………………………………………………………………………….59

2-22-1-1- پیشینه تحقیق خارجی ……………………………………………………………………………………..59

2-22-1-2- پیشینه تحقیق داخلی ……………………………………………………………………………………….63

2-22-2- آشفتگی مالی………………… ………………………………………………………………………………..66

2-22-2-1- پیشینه تحقیق خارجی ……………………………………………………………………………………..66

2-22-2-2- پیشینه تحقیق داخلی …………………………………………….……………………………………….68

2-23- مقایسه تحقیق با تحقیقات داخلی و خارجی صورت گرفته ………………………………………………..72

فصل سوم : روش تحقیق

3-1- مقدمه ……………………...........…………………………………………………………………………………74

3-2- فرضیه تحقیق …………………………………………………………..............………………………………………………………..74

3-3- فرضیه های مربوط به تحقیق ………………………………………………………………………………………75

3-4- قلمرو زمانی، مکانی و موضوعی تحقیق ……………………………………………………………………………………76

3-4-1- قلمرو زمانی ………………………………………………………………………………………………………………………76

3-4-2- قلمرو مکانی ……………………………………………………………………………………………………………………..76

3-4-3- قلمرو موضوعی تحقیق ……………………………………………………………………………………………………….76

3-5- روش و ابزار گردآوری داده ها …………………………………………………………………………………………………76

3-6- جامعه آماری …………………………………………………………………………………………………………………………77

3-7- روش تحقیق ………………………………………………………………………………………………………………………….78

3-8- متغیرهای تحقیق …………………………………………………………………………………………………………………….79

3-8-1- متغیر وابسته ………………………………………………………………………………………………………………………79

3-8-2- متغیر مستقل ………………………………………………………………………………………………………………………80

3-8-3- متغیر های کنترلی تحقیق …………………………………………………………………………………………………….82

3-9- بیان مدل تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………………..83

3-10- آمار توصیفی ……………………………………………………………………………………………………………………….85

3-11- آزمون های پیش فرض رگرسیون …………………………………………………………………………………………..85

3-11-1- آزمون نرمال بودن …………………………………………………………………………………………………………….85

3-11-2- آزمون معنادار بودن …………………………………………………………………………………………………………..86

3-11-2-1- آزمون معنادار بودن رگرسیون ………………………………………………………………………………………..86

3-11-2-2- آزمون معنادار بودن ضرایب …………………………………………………………………………………………..87

3-11-3- آزمون دوربین ـ واتسون ……………………………………………………………………………………………………87

3-11-4- نمودارهای پراکنش باقیمانده در مقابل مقادیر برآورد شده ……………………………………………………..88

3-11-5- آزمون هم خطی ……………………………………………………………………………………………………………….88

3-12- مراحل آزمون فرضیه های آماری ……………………………………………………………………………………………89

3-13- خلاصه فصل ……………………………………………………………………………………………………………………….89

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل آماری

4-1- مقدمه ……………………………………………………………………………………………………………………………………91

4-2- آمار توصیفی متغیرهای تحقیق …………………………………………………………………………………………………91

4-3- آزمون های پیش فرض رگرسیون …………………………………………………………………………………………….96

4-3-1- آزمون نرمال بودن توزیع متغیر وابسته …………………………………………………………………………………..97

4-3-2- آزمون نرمال بودن خطاها …………………………………………………………………………………………………….99

4-3-3- آزمون هم خطی ……………………………………………………………………………………………………………….104

4-3-4- نمودارهای پراکنش …………………………………………………………………………………………………………..104

4-4- تجزیه و تحلیل مدل های تحقیق ……………………………………………………………………………………………107

4-4-1- آزمون فرضیه اصلی تحقیق ………………………………………………………………………………………………..108

4-4-2- آزمون فرضیه های فرعی تحقیق …………………………………………………………………………………………114

4-4-2-1- آزمون فرضیه فرعی اول ………………………………………………………………………………………………..114

4-4-2-2- آزمون فرضیه فرعی دوم ……………………………………………………………………………………………….119

4-4-2-3- آزمون فرضیه فرعی سوم ………………………………………………………………………………………………124

4-5- تحلیل نتایج ضریب همبستگی ……………………………………………………………………………………………….128

4-5-1- نتایج همبستگی بین سرمایه فکری و آشفتگی مالی ……………………………………………………………….129

4-5-2- نتایج همبستگی بین سرمایه ساختاری و آشفتگی مالی …………………………………………………………..131

4-5-3- نتایج همبستگی بین سرمایه انسانی و آشفتگی مالی ………………………………………………………………133

4-5-4- نتایج همبستگی بین سرمایه مشتری و آشفتگی مالی ……………………………………………………………..135

4-6- آزمون های تکمیلی تحقیق …………………………………………………………………………………………………….137

4-6-1- مقایسه میانگین سرمایه فکری (VAIC) در بین گروه های مختلف ……………………………………….142

4-6-2- مقایسه میانگین سرمایه مشتری( CEE) در بین گروه های مختلف …………………………………………143

4-6-3- مقایسه میانگین سرمایه انسانی ( HCE) در بین گروه های مختلف ………………………………………..144

4-6-4- مقایسه میانگین سرمایه ساختاری (SCE) در بین گروه های مختلف ……………………………………..145

4-7- نتیجه گیری

فصل پنجم : خلاصه ، نتیجه گیری و پیشنهادها

5-1- مقدمه …………………………………………………………………………………………………………………………………149

5-2- نتایج آزمون فرضیه های تحقیق ……………………………………………………………………………………………..150

5-2-1- بررسی فرضیه اصلی تحقیق ……………………………………………………………………………………………….150

5-2-2- بررسی فرضیه فرعی اول …………………………………………………………………………………………………..150

5-2-3- بررسی فرضیه فرعی دوم …………………………………………………………………………………………………..151

5-2-4- بررسی فرضیه فرعی سوم ………………………………………………………………………………………………….151

5-3- تفسیر نتایج …………………………………………………………………………………………………………………………152

5-4- محدودیت های تحقیق ………………………………………………………………………………………………………….155

5-5- پیشنهادات تحقیق …………………………………………………………………………………………………………………155

5-5-1- پیشنهادات به استفاده کنندگان از نتایج تحقیق ………………………………………………………………………155

5-5-2- پیشنهادات برای تحقیقات آتی ……………………………………………………………………………………………158

چکیده:

این مقاله به بررسی تأثیر سرمایه فکری بر احتمال وقوع آشفتگی مالی شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی دوره زمانی 1386- 1390می­پردازد. در این راستا به منظور اندازه­گیری سرمایه فکری از شاخص پالیک و برای اندازه­گیری آشفتگی مالی از مدل مدل آلتمن بهره گرفته شده است. در این پژوهش از الگوهای رگرسیون لوجستیک و تحلیل واریانس یکطرفه برای تجزیه و تحلیل فرضیات تحقیق بهره گرفته شد. با توجه به نتایج تحقیق، می­توان گفت رابطه معکوس و معناداری بین سرمایه فکری و سطح آشفتگی مالی شرکت­ها وجود دارد.که شرکت­هایی که از سطح بیشتری از کنترل و تمرکز روی دارایی­های نامشهود خود برخوردارند به نسبت شرکت­هایی که نسبت به این دارایی­ها و بطور اخص سرمایه­های فکری بی­توجه­اند، دارای عملکرد و بازگشت سرمایه بهتر و نوسان قیمت سهام این شرکت­ها کمتر بوده است و شرکت­هایی که عملکرد مطلوب­تری داشته باشند و دچار نوسان کمتری در قیمت سهام خود شوند؛ سرمایه­گذاران و اعتباردهندگان نیز نسبت به آن شرکت نظر مساعدتری داشته باشند و شرکت از صرف هزینه­های بیشتر در رقابت با سایر شرکت­های مشابه بی­نیاز شود و با هزینه کمتر اعتبار و وام دریافت می­کنند و طبیعتاً احتمال وقوع آشفتگی مالی در این شرکت­ها به مراتب کاهش می­یابد.

براي دانلود پايان نامه اينجا كليك كنيد